گزارشی از یک بیماری در کشور؛ همه‌چیز درباره «تب کریمه کنگو»

امسال نیز اولین موارد این بیماری مربوط به یکی از  کشتارگاه‌های صنعتی شهر زاهدان بود که طی آن  حدود ۱۵ تا ۱۹ نفر از کارگران مبتلا شدند که البته طبق گفته محمود نبوی، معاون مرکز کنترل بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت این موارد بروز، فوتی نداشت.

 دومین مورد خبر ساز تب کریمه کنگو در دو هفته اخیر نیز مربوط به استان اصفهان بود. انتشار تصویر دفن جسدی با شرایط ویژه و ایزوله در فضای مجازی که گفته می‌شد در این استان بوده، به شایعه طغیان این بیماری در استان اصفهان دامن زد. این درحالیست که دکتر محمد مهدی گویا - رئیس مرکز کنترل بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در این باره به ایسنا گفت که برای حفظ ایمنی کسانی که با جسد  بیمار مبتلا به تب کریمه کنگو سر و کار دارند، دفن در شرایط ویژه‌ای انجام می‌شود. تب کریمه کنگو جزو بیماری‌هایی است که نیازمند برخی مراقبت‌های بهداشتی ویژه به خصوص در زمان دفن است؛ به همین دلیل نکته غیرمعمولی در رابطه با این اقدام وجود ندارد. کسانی که به این کار اشتغال دارند، آموزش دیده‌اند که چه لباسی بپوشند و چه اقداماتی انجام دهند.

۲ فوتی در کرمانشاه و بندرعباس

طغیان تب کنگو نداریم

او همچنین دو بیمار فوت شده از ۲۸ نفر مبتلای امسال را متعلق به کرمانشاه و بندرعباس اعلام و تاکید کرد که هر دو علی رغم دریافت خدمات درمانی، به دلیل تاخیر در ارجاع به مرکز درمانی فوت شده‌اند. همچنین تاکنون این بیماری در کشور طغیانی نداشته‌است. این بیماری با وجود درمان دارویی در دسترس و موجود در کشور و همچنین تجویز رایگان برای بیماران، علی رغم درمان تا ۳۰ درصد موارد ممکن است باعث مرگ بیمار شود؛ این طبیعت بیماری است. خوشبختانه موارد مرگ در کشور بسیار کم بوده است و امیدواریم با برنامه اطلاع رسانی برای پزشکان و اقداماتی که صورت گرفته‌است آمار مبتلایان به این بیماری در سال جاری، پایین باقی بماند.

گویا، دلیل اصلی انتشار این بیماری را رعایت نکردن نکات بهداشتی توسط کسانی  که با دام سر و کار دارند دانست و گفت: اگر موقع ذبح دام ترشحات خونی و امحاء و احشام دام در چشم یا روی زخم فرد بریزد، ممکن است سبب ابتلای او به این بیماری شود. ذبح دام، کار هرکسی نیست و فرد باید در این زمینه آموزش دیده باشد. این بیماری در دام بدون علامت و کم علامت است. گزش کنه‌ای که روی بدن دام به صورت معمول وجود دارد، باعث انتقال ویروس به خودش می‌شود. اگر این کنه انسان را بگزد او را به این بیماری مبتلا می‌کند.

وی همچنین نسبت به اخبار منتشر شده درباره طغیان بیماری در اصفهان نیز اظهار کرد: در استان اصفهان از ابتدای سال تاکنون یک مورد ابتلا داشته‌ایم، جواب آزمایش سه مورد دیگر هنوز حاضر نیست که در آن مورد هم اطلاع رسانی می‌کنیم.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، انتقال بیمارستانی را راه دیگر  انتشار این بیماری معرفی کرد و افزود: پزشک، پرستار و کسانی که با بیمار سر و کار دارند، اگر نکات حفاظت فردی را رعایت نکنند، لباس مخصوص نپوشند، دست‌ها را شست‌وشو ندهند و در معرض ترشحات بیمار قرار گیرند، ممکن است به بیماری مبتلا شوند.  

در اصفهان فوتی ناشی از تب کریمه کنگو نداشتیم

تایید ابتلای فرد به بیماری تب کریمه کنگو تنها پس از اعلام قطعی انستیتو پاستور تهران صورت می‌گیرد.  اما در فاصله این استعلام، درمان بیماری آغاز می‌شود. ابتلا به این بیماری ۳۰ تا ۶۰ درصد احتمال فوت دارد، اما به گفته حسین عرفانی - رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت، نسبت فوت مبتلایان از ابتدای سال تاکنون تنها ۷.۴ درصد و سال گذشته نیز کمتر از ۱۰ درصد گزارش شده‌ است.

وی همچنین به دنبال اخبار منتشر شده درباره شیوع بیماری در اصفهان تاکید کرد که آنچه در استان اصفهان اتفاق افتاده بستری تنها یک مورد قطعی ابتلا به بیماری در چادگان است. این بیمار با علائم بیماری مراجعه کرده و انستیتو پاستور نیز بیماری را قطعی اعلام کرده‌ است، البته وی پس از درمان با حال عمومی خوب مرخص شد.

پاسخ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

در پی انتشار تصاویری در فضای مجازی مبنی بر دفن یک مورد فوتی ناشی از ابتلا به تب کریمه کنگو در اصفهان در تابوتی پلاستیکی به صورت وکیوم شده و در عمق سه متری زمین، کیانوش جهان‌پور - مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: اعلام ابتلای این بیمار بر اساس علایم بالینی بوده است اما هنوز پاسخ آن از انستیتو پاستور به صورت رسمی قطعی نشده است. در حال حاضر تنها یک گزارش مثبت ابتلا به این بیماری داشته‌ایم که آن هم مربوط به ابتلای فردی از چادگان اصفهان بوده که در حال حاضر مرخص شده است.

وی افزود: دو بیمار دیگر نیز که مشکوک به این بیماری هستند در بیمارستان بستری شده‌اند.

جهان‌پور ادامه داد: تصاویر منتشر شده در فضای مجازی مربوط به همین بیمار فوت شده در شهر مبارکه است که برای احتیاط با شرایط ویژه دفن شده است. دفن این بیمار بر اساس پروتکل کشوری پیشگیری و درمان و دفن آن صورت گرفته است. این بیماری جدید نیست و در دو سه سال اخیر آمار ابتلا به آن کاهش داشته است.

در هر حال طبق اعلام مسوولان بهداشتی کشور، طی چنین روالی برای دفن بیماران مبتلا به تب کریمه کنگو طبیعی و عادی است تا احتمال انتقال و انتشار آن به سایرین به حداقل ممکن کاهش یابد.

تب کریمه کنگو که علائمی شبیه به آنفلوآنزا همراه با احتمال خونریزی از نقطه‌ای از بدن دارد،  بیماری قابل انتقال از حیوان به انسان است و جزو موارد بومی ایران محسوب می‌شود. از سال ۷۸ که اولین مورد قطعی آن تشخیص داده شد تا امروز ایران هر ساله با تعدادی از موارد ابتلا به این بیماری مواجه‌است. در تعریف تشخیص این بیماری موارد مظنون یا مشکوک به کسانی گفته می‌شود که با علامت بالینی مرتبط مانند تب، کوفتگی، سردرد یا سندروم آنفلوآنزا و شاید همراه با خونریزی از هر جای بدن به پزشک مراجعه کنند و در شرح حال وی نیز سابقه تماس با دام، فرآورده دامی، کنه یا اقامت در منطقه‌ای با احتمال وجود این مواجهات، مشاهده شود. این فرد باید در شرایط خاصی آزمایش CBC دهد.

توصیه اکید مسئولان وزارت بهداشت به مردم برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، تهیه گوشت مورد نیاز از منابع مورد تایید و همراه با مهر سازمان دامپزشکی است. همچنین از ذبح دام به خصوص در معابر عمومی جدا خودداری کنند؛ چون در این صورت احتمال اینکه مردم در معرض ترشحات خونی دام قرار گیرند، افزایش می‌یابد. انتشار این بیماری از راه خوردن گوشت بسیار بعید است، به خصوص اگر به خوبی پخته شده باشد. این بیماری بیشتر در اثر تماس با گوشت در زمان پاک و خرد کردن آن ممکن است منتقل شود، آن هم اگر نکات بهداشتی در مراحل آماده سازی گوشت تازه در کشتارگاه‌ها رعایت نشده باشد. دام‌ها بعد از کشتار مدتی در شرایط ویژه‌ای نگهداری می‌شوند که این کار باعث می‌شود اگر ویروسی در بدن دام وجود داشته باشد از بین برود.

منبع: ایسنا